Sarajevo, bizim bildiğimiz ve
kullandığımız adıyla Saraybosna… 620 binlik nüfusuyla Bosna Hersek’e başkentlik
yapan Sarajevo, Yugoslavya’da kardeşlik ve birliğin hakim olduğu, Bratstvo i
Jedinstvo yıllarında; Müslüman, Ortodoks, Katolik ve Musevilerin barış içinde
yaşadığı topraklara sahipti. Avrupa’nın Kudüsü olarak nitelendirilen bu kültür kenti
bu hafta sonu derbiye hazırlanıyor.
Savaşın ardından toparlanmaya başlayan
ve modern savaş tarihinin en uzun süreli kuşatmasına maruz kalan kent Pazar
günü Zeljeznicar-Sarajevo derbisine ev sahipliği yapacak. Takımların tarihine
ya da temsil ettiği değerlere bakarsak aynı şehrin benzer ama farklı çocukları
gibiler!
İki Takımın Tarihi ve Kimliği
Zeljeznicar için Yugoslavya’nın Adana
Demirspor’u desek abartılı olmaz sanırım. Yugoslavya’da 1921 yılında demiryolu
işçileri tarafından kurulan Zeljeznicar, aynı zamanda Yugoslavya’nın en eski
takımlarından biri. Zeljeznicar’ın kelime anlamı ise demiryolu işçisi!
1921’de kurulmasının önemini rakamlarla
söylemek gerekirse ülkenin en büyük takımlarından Dinamo, Kızılyıldız ve
Partizan 1945 yılında kurulan takımlar.
Zeljeznicar’ın tarihi büyük
başarılarla dolu! UEFA Kupasında bir yarı finali bir çeyrek finali bulunan
Maviler, bir Yugoslavya şampiyonluğu, altı Bosna Hersek şampiyonluğu, bir
Yugoslavya Kupası, beş Bosna Hersek Kupası ve 3 de Bosna Hersek Süper Kupasını
kazandı. Etnik bir temele dayanmayan
işçi takımının taraftar kitlesi de aynı şekilde şekillendi. Her kesimden
taraftar bulabilen Zeljeznicar, Grbavica mahallesinin etrafında şekillenmiş bir
kulüp biraz da!
Stadı,tesisi ve taraftarının
çekirdeğini Grbavica’dan alan Zeljeznicar, aynı bu mahalle gibi kozmopolit
taraftar topluluğuna sahip oldu.
Sarajevo ise 1946 yılında kuruldu.
1946 yılında Yugoslav Komünist Parti kadrolarınca kurulan Sarajevo renklerini
Bordo Beyaz olarak belirledi. Kurulduğu
dönemki ilk transferlerini Mavilerden yapmaya başlayınca doğal bir rekabet
zaten oluşmuştu. Borde Beyazlılar, Avrupa’da isimlerinden çok söz ettiremeseler
de iki Yugoslavya ve bir Bosna Hersek şampiyonluğu ile 5 Bosna Hersek Kupası ve
1 Bosna Hersek Süper Kupası’nı müzelerine getirdiler.
Rakiplerinin 16 bin kişilik Grbavica
Stadı’na göre daha görkemli bir stada sahip olan Sarajevo maçlarını 35 bin
kişilik Asim Ferhatovic Hase Stadı’nda oynuyor. Stada ismini veren Asim
Ferhatovic derbinin de en golcü isimlerinden… Taraftarlar burayı Koşevo Stadı
olarak da anıyor.
Taraftar
Taraftar kültürü olarak
Zeljeznicar’daki kozmopolitlik onlarda görünmüyor. Daha çok milliyetçi ve
Müslüman tabana seslenen kulüp, savaşta taraftarlarının cephede savaşmasıyla
övünüyor. Taraftar grubu Horde Zla’nın liderlerinin savaşta komutanlık yaptığı
bilinen bir gerçek!
Zeljeznicar’ın taraftar grubu olan
Maniaci (Manyaklar) ile Sarajevo’nun Horde Zla taraftar grupları birbirlerinden
pek hoşlanmıyorlar. Sarajevolular’a “neden Zeljeznicar’dan nefret ediyorsunuz?”
denildiğinde cevapları çok da karmaşık olmuyor: Çünkü onlar da bizden nefret
ediyorlar!
Özgür Dirim Özkan’ın araştırması
sonucunda konuştuğu bir Zeljeznicarlı şunu söylüyor:
“Bir Sarajevo taraftarıyla beraber
çalışmam. Eğer iş için bir elektrikçiye ihtiyaç duyarsam, kentteki en iyi
elektrikçi de olsa eğer bir Sarajevo taraftarıysa onunla kesinlikle çalışmam”
Derbinin Rakamları
Saha içine gelecek olursak ilk tanışma
1954 Ağustos’unda oluyor. Dostluk maçı olan bu karşılaşmayı Sarajevo 5-2
kazandı.
Derbiden rakamlar vermek gerekirse;
Derbide en çok forma giyen oyuncu: Slobodan
Janjus (16 kez Zeljo forması, 5 kez Sarajevo forması ile kalede görev yaptı)
Derbide en çok gol atanlar: Asim
Ferhatovic (Sarajevo) – Dzelaludin Muharemovic (Zeljeznicar) 6 gol!
En farklı maç: Zeljeznicar 1–6
Sarajevo (10 Ekim 1954)
En çok seyircili maç: 55 Bin kişi (10
Mart 1982, Koşevo Stadı)
Derbide ilk ve tek hattrick
performansı , Zeljeznicarlı Radmilo Mihajlovic tarafından 7 Eylül 1986
tarihindeki 4-1’lik derbide sergilendi.
105 kez karşılaşan iki ekip 31’er
galibiyet alırken 43 maç berabere bitti.
Saraybosnalıların Bugünü
Bu sezona bakacak olursak iki takımın
da zirveye tutunmaları bir hayli zaman aldı. Ligin bu sezon iyi takımlarından
biri olan Siroki Brijeg ‘in puan kayıpları sonucunda mesafenin kapanmasıyla
yaşandı bu tutunma.
Zeljeznicar; 8 galibiyet 2 beraberlik
2 mağlubiyetle yoluna devam ederken Sarejevo; 6 galibiyet 5 beraberlik ve 1
mağlubiyetle devam ediyor. Avrupa Kupalarında ise Sarajevo görece daha başarılı
bir takım izlenimi bıraktı.
Zeljeznicar, Avrupa Ligi’nde birinci
turda Karadağ ekibi Çetinje’yi elerken ikinci turda Makedon Metalurg’a
yenilmeden gol averajıyla Avrupa’ya veda etti. Sarajevo’nun vedası ise daha
dramatik oldu! Haugesund ve Atromitos karşısında baskın oyunlarla tur atlayan
Sarajevo, Avrupa Ligi Play Off turunda Monchengladbach’a evinde 3-2 yenildi.
Deplasman ise tam bir hezimet oldu. 7-0 biten maçtan sonra Sarajevo’nun elinde
sadece lig kaldı. Ve performans ve oyun yapısı da bu hezimetten sonra biraz
daha oturdu.
Maç İçinde Öne Çıkabilecek Detaylar
Cardiff City’nin patronu Vincent
Tan’ın dokunuşunu yavaş yavaş hissetmeye başlayan Sarajevo, bu sezon o atılımı
yapabilir mi bilinmez ama önümüzdeki sezonlarda ligi domine edebilir.
Sarajevo’da forvetler Okice ve Velkovski ortaklığı 17 golde pay sahibi olurken
takımın sürpriz golcüsü ise sol bek ve zaman zaman ön alanda da oynayan Puzigaca!
Puzicaga uzaktan sürpriz vuruşların yanı sıra takipçi özelliğiyle de 7 gole
imza attı. Atromitos eşleşmesinde turu getiren isim olmuştu. Aynı şekilde kanat
oyuncusu Haris Duljevic de önemli silahlardan.
Zeljeznicar, iki farklı taktik
varyasyonuyla sahaya çıkabiliyor. 4-1-4-1 ve rakibe göre şekillenen 4-3-3!
Düşüncem bu maçta da 4-1-4-1’in denenmesi yönünde. Riad Bajic takımın hücumdaki
en etkili silahı. Oyun kurucu ve forvet mevkilerinde oynayabilen 20 yaşındaki
oyuncu bu sezonki başarısının ödülünü Bosna Hersek U21 takımından davet alarak
aldı. 9 gol 2 asistlik performans Maviler’de ekstra bir performans olarak kayda
geçti.
Zeljeznicar’da yine Bosna Hersek U21
takımından Damir Sadikovic orta sahanın ortasında Bajic’in en büyük destekçisi
durumunda. Takımın forveti Nedo Turkovic
ise şimdilik asistlerle takımını taşıyor. İki gol atan Nedo, 5 asiste imza
attı. Ama ondan beklenen ise gol! Hırvat Tomislav Tomic ise orta sahanın ağır
işçisi konumunda. Skora etki etmesi ise en büyük artısı!
Orta alanda Tomic-Sadikovic ikilisinin
önüne Bajic’i yerleştiren Zeljeznicar en ileride de Nedo ile gol arıyor.
Sarajevo/Saraybosna Derbisi, bu Pazar
14:30’da Grbavica Stadyumunda oynanacak. Ev sahibi gençlerine konuk ekip
tecrübesine güveniyor. Maniaci ve Horde Zla da bu maçı güzelleştirmek için yine
boş durmayacaklardır. Şiddet olur mu işin içinde? Olmamış şey değil!
