Sarajevo Derbisi

Sarajevo, bizim bildiğimiz ve kullandığımız adıyla Saraybosna… 620 binlik nüfusuyla Bosna Hersek’e başkentlik yapan Sarajevo, Yugoslavya’da kardeşlik ve birliğin hakim olduğu, Bratstvo i Jedinstvo yıllarında; Müslüman, Ortodoks, Katolik ve Musevilerin barış içinde yaşadığı topraklara sahipti. Avrupa’nın Kudüsü olarak nitelendirilen bu kültür kenti bu hafta sonu derbiye hazırlanıyor.

Savaşın ardından toparlanmaya başlayan ve modern savaş tarihinin en uzun süreli kuşatmasına maruz kalan kent Pazar günü Zeljeznicar-Sarajevo derbisine ev sahipliği yapacak. Takımların tarihine ya da temsil ettiği değerlere bakarsak aynı şehrin benzer ama farklı çocukları gibiler!  

İki Takımın Tarihi ve Kimliği

Zeljeznicar için Yugoslavya’nın Adana Demirspor’u desek abartılı olmaz sanırım. Yugoslavya’da 1921 yılında demiryolu işçileri tarafından kurulan Zeljeznicar, aynı zamanda Yugoslavya’nın en eski takımlarından biri. Zeljeznicar’ın kelime anlamı ise demiryolu işçisi!

1921’de kurulmasının önemini rakamlarla söylemek gerekirse ülkenin en büyük takımlarından Dinamo, Kızılyıldız ve Partizan 1945 yılında kurulan takımlar.

Zeljeznicar’ın tarihi büyük başarılarla dolu! UEFA Kupasında bir yarı finali bir çeyrek finali bulunan Maviler, bir Yugoslavya şampiyonluğu, altı Bosna Hersek şampiyonluğu, bir Yugoslavya Kupası, beş Bosna Hersek Kupası ve 3 de Bosna Hersek Süper Kupasını kazandı.  Etnik bir temele dayanmayan işçi takımının taraftar kitlesi de aynı şekilde şekillendi. Her kesimden taraftar bulabilen Zeljeznicar, Grbavica mahallesinin etrafında şekillenmiş bir kulüp biraz da!

Stadı,tesisi ve taraftarının çekirdeğini Grbavica’dan alan Zeljeznicar, aynı bu mahalle gibi kozmopolit taraftar topluluğuna sahip oldu.

Sarajevo ise 1946 yılında kuruldu. 1946 yılında Yugoslav Komünist Parti kadrolarınca kurulan Sarajevo renklerini Bordo Beyaz olarak belirledi.  Kurulduğu dönemki ilk transferlerini Mavilerden yapmaya başlayınca doğal bir rekabet zaten oluşmuştu. Borde Beyazlılar, Avrupa’da isimlerinden çok söz ettiremeseler de iki Yugoslavya ve bir Bosna Hersek şampiyonluğu ile 5 Bosna Hersek Kupası ve 1 Bosna Hersek Süper Kupası’nı müzelerine getirdiler.

Rakiplerinin 16 bin kişilik Grbavica Stadı’na göre daha görkemli bir stada sahip olan Sarajevo maçlarını 35 bin kişilik Asim Ferhatovic Hase Stadı’nda oynuyor. Stada ismini veren Asim Ferhatovic derbinin de en golcü isimlerinden… Taraftarlar burayı Koşevo Stadı olarak da anıyor.

Taraftar

Taraftar kültürü olarak Zeljeznicar’daki kozmopolitlik onlarda görünmüyor. Daha çok milliyetçi ve Müslüman tabana seslenen kulüp, savaşta taraftarlarının cephede savaşmasıyla övünüyor. Taraftar grubu Horde Zla’nın liderlerinin savaşta komutanlık yaptığı bilinen bir gerçek!

Zeljeznicar’ın taraftar grubu olan Maniaci (Manyaklar) ile Sarajevo’nun Horde Zla taraftar grupları birbirlerinden pek hoşlanmıyorlar. Sarajevolular’a “neden Zeljeznicar’dan nefret ediyorsunuz?” denildiğinde cevapları çok da karmaşık olmuyor: Çünkü onlar da bizden nefret ediyorlar!

Özgür Dirim Özkan’ın araştırması sonucunda konuştuğu bir Zeljeznicarlı şunu söylüyor:

“Bir Sarajevo taraftarıyla beraber çalışmam. Eğer iş için bir elektrikçiye ihtiyaç duyarsam, kentteki en iyi elektrikçi de olsa eğer bir Sarajevo taraftarıysa onunla kesinlikle çalışmam”

Derbinin Rakamları

Saha içine gelecek olursak ilk tanışma 1954 Ağustos’unda oluyor. Dostluk maçı olan bu karşılaşmayı Sarajevo 5-2 kazandı.

Derbiden rakamlar vermek gerekirse;

Derbide en çok forma giyen oyuncu: Slobodan Janjus (16 kez Zeljo forması, 5 kez Sarajevo forması ile kalede görev yaptı)

Derbide en çok gol atanlar: Asim Ferhatovic (Sarajevo) – Dzelaludin Muharemovic (Zeljeznicar) 6 gol!

En farklı maç: Zeljeznicar 1–6 Sarajevo (10 Ekim 1954)

En çok seyircili maç: 55 Bin kişi (10 Mart 1982, Koşevo Stadı)

Derbide ilk ve tek hattrick performansı , Zeljeznicarlı Radmilo Mihajlovic tarafından 7 Eylül 1986 tarihindeki 4-1’lik derbide sergilendi.

105 kez karşılaşan iki ekip 31’er galibiyet alırken 43 maç berabere bitti.

Saraybosnalıların Bugünü

Bu sezona bakacak olursak iki takımın da zirveye tutunmaları bir hayli zaman aldı. Ligin bu sezon iyi takımlarından biri olan Siroki Brijeg ‘in puan kayıpları sonucunda mesafenin kapanmasıyla yaşandı bu tutunma.

Zeljeznicar; 8 galibiyet 2 beraberlik 2 mağlubiyetle yoluna devam ederken Sarejevo; 6 galibiyet 5 beraberlik ve 1 mağlubiyetle devam ediyor. Avrupa Kupalarında ise Sarajevo görece daha başarılı bir takım izlenimi bıraktı.

Zeljeznicar, Avrupa Ligi’nde birinci turda Karadağ ekibi Çetinje’yi elerken ikinci turda Makedon Metalurg’a yenilmeden gol averajıyla Avrupa’ya veda etti. Sarajevo’nun vedası ise daha dramatik oldu! Haugesund ve Atromitos karşısında baskın oyunlarla tur atlayan Sarajevo, Avrupa Ligi Play Off turunda Monchengladbach’a evinde 3-2 yenildi. Deplasman ise tam bir hezimet oldu. 7-0 biten maçtan sonra Sarajevo’nun elinde sadece lig kaldı. Ve performans ve oyun yapısı da bu hezimetten sonra biraz daha oturdu.

Maç İçinde Öne Çıkabilecek Detaylar

Cardiff City’nin patronu Vincent Tan’ın dokunuşunu yavaş yavaş hissetmeye başlayan Sarajevo, bu sezon o atılımı yapabilir mi bilinmez ama önümüzdeki sezonlarda ligi domine edebilir. Sarajevo’da forvetler Okice ve Velkovski ortaklığı 17 golde pay sahibi olurken takımın sürpriz golcüsü ise sol bek ve zaman zaman ön alanda da oynayan Puzigaca! Puzicaga uzaktan sürpriz vuruşların yanı sıra takipçi özelliğiyle de 7 gole imza attı. Atromitos eşleşmesinde turu getiren isim olmuştu. Aynı şekilde kanat oyuncusu Haris Duljevic de önemli silahlardan.

Zeljeznicar, iki farklı taktik varyasyonuyla sahaya çıkabiliyor. 4-1-4-1 ve rakibe göre şekillenen 4-3-3! Düşüncem bu maçta da 4-1-4-1’in denenmesi yönünde. Riad Bajic takımın hücumdaki en etkili silahı. Oyun kurucu ve forvet mevkilerinde oynayabilen 20 yaşındaki oyuncu bu sezonki başarısının ödülünü Bosna Hersek U21 takımından davet alarak aldı. 9 gol 2 asistlik performans Maviler’de ekstra bir performans olarak kayda geçti.

Zeljeznicar’da yine Bosna Hersek U21 takımından Damir Sadikovic orta sahanın ortasında Bajic’in en büyük destekçisi durumunda.  Takımın forveti Nedo Turkovic ise şimdilik asistlerle takımını taşıyor. İki gol atan Nedo, 5 asiste imza attı. Ama ondan beklenen ise gol! Hırvat Tomislav Tomic ise orta sahanın ağır işçisi konumunda. Skora etki etmesi ise en büyük artısı!

Orta alanda Tomic-Sadikovic ikilisinin önüne Bajic’i yerleştiren Zeljeznicar en ileride de Nedo ile gol arıyor.

Sarajevo/Saraybosna Derbisi, bu Pazar 14:30’da Grbavica Stadyumunda oynanacak. Ev sahibi gençlerine konuk ekip tecrübesine güveniyor. Maniaci ve Horde Zla da bu maçı güzelleştirmek için yine boş durmayacaklardır. Şiddet olur mu işin içinde? Olmamış şey değil!